Er zijn mensen die beweren dat veel dingen een hobby kunnen zijn, maar niet de afwas.
‘Dat is een huishoudelijke taak,’ zeggen die mensen dan. ‘En elke huishoudelijke taak die niet vervelend wordt bevonden, is mooi meegenomen. Want het moet toch maar gewoon gebeuren hè, dag in dag uit. Maar hoe leuk je het ook vindt, een hobby kan ’t onmogelijk ooit worden. Een hobby is iets wat niet hoeft, maar waar je voor kiest.’
‘O ja,’ zeg ik op mijn beurt dan weer, ‘en hoe zit het dan met al die afwasmachines die ik in mijn leven aangeboden heb gekregen, en die ik stelselmatig heb afgewezen? Die hadden mijn leven een stuk eenvoudiger kunnen maken. Dan kies ik er toch voor om met de hand af te wassen? Omdat ik ’t zo leuk vind, omdat ’t mijn hobby is.’
Aha, het afwasmachine-argument. Daarmee heb ik ze meestal wel tuk, die mensen. Geen idee wie die mensen zijn overigens, maar ik voer hele gesprekken met ze. Tijdens het afwassen. Ja, het is dan opeens druk in mijn keukentje. Sommigen bieden aan af te drogen, maar dat hoort voor mij ook tot de afwaspret. Ze kunnen me veel afpakken, maar niet m’n afwaspret.
Als ik laat op de avond klaar ben met het nakijken van examens, zegt N verleidelijk: ‘Ik heb nog wat hele vieze pannen voor je achtergelaten. O o o, wat zijn ze vies.’
Ik reageer dankbaar, maar een diepgeworteld misverstand over mijn afwashobby is dat hoe viezer hoe beter zou zijn. Pannen met aangekoekte resten bederven de afwaspret, omdat er dan opeens nagedacht dient te worden, over de beste manier van schrobben, het juiste instrument (borstel of spons), of er sprake is van een antiaanbaklaag en of die nou ook alweer juist wel of juist niet met afwasmiddel in aanraking mag komen. Al deze vragen, al deze opties, halen mij uit mijn meditatieve staat. En die meditatieve staat is nu juist waar het mij om te doen is. Het domme monotone wegwerken van simpele borden, glazen en messen. Het liefst een hele grote berg. Toen ik alleen woonde spaarde ik de vaat graag op - steeds een kleiner deel van het aanrecht overhoudend om nog op te kunnen koken - om als er dan echt níks meer over was gebleven om van te kunnen eten of uit te kunnen drinken, mij in zo’n groteske sopsessie optimaal onder te mogen dompelen. Soms droom ik nog van die zalige vaatstapels, voel ik de tintelingen van mijn steeds rimpeliger wordende handen, maar N heeft toch liever dat ik m’n hobby dagelijks bijhoud.
Een ander misverstand is dat ik ook graag bij anderen de afwas zou doen. Soms als ik over m’n hobby vertel, zie ik ogen oplichten. Er zijn immers mensen die een bloedhekel hebben aan de afwas, dus deze ontboezeming lijkt dan wel mogelijkheden te openen, een zogeheten win-win-situatie. Een paar keer kwam ik langs bij afwashaters die dachten mij een dienst te bewijzen. Ik kwam er echter al gauw achter dat de meditatieve staat moeilijk bereikbaar is als er steeds moet worden gevraagd waar alles hoort te staan.
Nee, de afwas is weliswaar mijn hobby, maar alleen onder uiterst specifieke condities. Alleen bij mij thuis en zonder al te vieze pannen dus. Het is als mensen die voetbalplaatjes verzamelen, maar alleen uit een bepaald jaar. Of mensen die uitsluitend citrusvruchten aquarellen.
‘Maar Kas, het blijft toch wat mal dat als op een formulier naar hobby’s gevraagd wordt, jij standaard ‘de afwas’ invult? En dat terwijl je schrijft, je leest, je obsessief met muziek bezig bent. Die interesses zeggen toch veel meer over jou?’
Het zijn de onbekende mensen in de keuken weer, die toch weer een punt denken te moeten maken. Nooit kunnen ze de dingen eens laten voor wat ze zijn.
‘Schrijven is een roeping, muziek is een passie, en lezen is… Nou ja, lezen is gewoon lezen. Doe ik graag inderdaad. Maar ik vind die afwas juist veel meer over mij zeggen.’
‘Wat zegt het dan over jou? Dat je niet goed bij je hoofd bent?’
‘Ik zou maar op m’n woorden letten, onbekende mensen. Zonder die afwas waren wij nu niet met elkaar in gesprek. Zonder die afwas bestonden jullie helemaal niet.’
En daar hebben ze dan weer niks op terug. Wat mooi uitkomt, want de vaat van de dag is ook net klaar.
